Chi tiết bài viết - Sở Y tế

Trong những năm qua, công tác phòng chống và loai trừ sốt rét trên địa bàn tỉnh Quảng Trị luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo và đầu tư từ Chính phủ, Bộ Y tế, chính quyền các cấp; sự giúp đỡ to lớn về chuyên môn, kỹ thuật của các Viện chuyên ngành; sự nỗ lực của đội ngũ y tế từ tỉnh đến tận cơ sở nên đạt nhiều thành tựu quan trọng như giảm mắc, giảm chết và không để bệnh sốt rét lan rộng. Ghi nhận những đóng góp đó, Chính phủ, Bộ Y tế và UBND các cấp đã tặng thưởng nhiều bằng khen và giấy khen cho nhiều cá nhân và tập thể trên địa bàn.

Thành tựu thu được bước đầu là cơ sở quan trọng để Quảng Trị cùng với cả nước tiến tới loại trừ sốt rét vào năm 2030 như cam kết của Chính phủ Việt Nam với cộng đồng quốc tế. Tuy nhiên, thách thức trong phòng chống sốt rét tại Quảng Trị vẫn còn nhiều;  đó là:số dân sống trong vùng sốt rét lưu hành vừa và nặng còn lớn với gần 40.000 dân, tập trung chủ yếu tại 02 huyện miền núi là Hướng Hóa và Đakrông; đa phần là đồng bào tộc thiểu số; sinh kế của người dân chủ yếu là sắn và lúa; thu nhập bình quân đầu người còn thấp; đặc biệt là các xã vùng Lìa có đường biên giới dài gần 200km nên số lượng người giao lưu qua lại lớn, nhất là trong mùa cao điểm sốt rét với các mục tiêu khác nhau như thăm thân, làm ăn, khai thác lâm thổ sản qua biên giới, đi rừng, ngũ rẫy trong thời gian dài từ tháng 6 đến tháng 10 hàng năm, đi sớm về muộn trong khi các biện pháp cá nhân không đảm bảo làm tăng nguy cơ nhiễm sốt rét cho đối tượng này.Thống kê từ hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm năm 2022, Quảng Trị ghi nhận 18 ca mắc sốt rét trong đó A Dơi: 05 ca, Xy 02 ca mà đối tượng nhiễm sốt rét là dân giao lưu khai thác lâm thổ sản, hái măng, chăn nuôi gia sức, trồng chuối sắn tại các nương rẫy hay ở phía bên kia biên giới; Thanh: 02 ca; Thuận: 01 ca; Hướng Lộc: 01 ca; Hướng Linh: 03 ca… đa phần là nhiễm chủng P. vivax - nguy cơ gây tái phát xa nếu bệnh nhân không tuân thủ phác đồ điều trị 14 ngày của Bộ Y tế. Bên cạnh đó, đội ngũ y tế các tuyến, đặc biệt là tuyến cơ sở thiếu các kỹ năng thành thạo về giám sát và truyền thông trong việc huy động cộng đồng chung tay tham gia vào các hoat động phòng chống và loại trừ sốt rét cho bản thân, gia đình và cộng đồng.

Tổng hợp số XN trường hợp nghi ngờ sốt rét trong khuôn khổ hoạt động dự án HPA năm 2022 tại Quảng Trị

          Xác định phần lớn ca nhiễm sốt rét là đối tượng dân giao lưu tại các xã vùng biên giới trong thời gian qua, Tổ chức HPA tại Việt Nam hỗ trợ Quảng Trị triển khai và thực hiện dự án “Phòng chống sốt rét cho dân di biến động tại Quảng Trị, giai đoạn 2021-2023” tập trung vào Xy và A Dơi - là những “điểm nóng” sốt rét của Quảng Trị nói chung và Hướng Hóa nói riêng. Bên cạnh mục tiêu nâng cao kỹ năng giám sát và truyền thông cho cộng dồng như họp dân hàng tháng, truyền thông trực tiếp khi lấy máu của đội ngũ cán bộ y tế các tuyến; đặc biệt là tuyến xã và thôn bản thông qua các lớp tập huấn, các buổi hội thảo giữa kỳ; HPA còn cung cấp các phương tiện đi lại và các loại vật tư khác như xe máy, tài liệu truyền thông, xà phòng lifebouy, vitamin3B; hỗ trợ kinh phí giám sát hàng tháng cho Đội lưu động xã hoạt động thường xuyên 20 ngày/ một tháng tại cộng đồng dân di biến động, giao lưu qua lại biên giới, đi rừng, ngũ rẫy....; phối hợp với Sở Y tế Tổ chức sự kiện “Truyền thông phòng chống sốt rét cùng với Tổ chức HPA tại Việt Nam” diễn ra ngày 14/8/2022 tại xã Lìa, huyện Hướng Hóa với sự tham gia của cấp ủy, chính quyền địa phương; thu hút sự chú ý và sự hưởng ứng đông đảo người dân sống trong vùng bị ảnh hưởng bởi bệnh sốt rét. Kết quả các hoạt động mà dự án thu được trong năm 2022 là gần10.000 lượt người dân nhận được các thông điệp về các biện pháp phòng chống sốt rét, gần 5000 đối tượng nguy cơ cao được Đội lưu động y tế các xã Xy, A Dơi kéo máu tìm ký sinh trùng sốt rét, các ca nhiễm sốt rét được phát hiện và điều trị kịp thời.

Các hoạt động triển khai trong khuôn khổ Dự án HPA năm 2022

Nhờ những nỗ lực của đội ngũ y tế các tuyến và sự hỗ trợ nguồn lực từ Tổ chức HPA nên các thông điệp chính trong phòng chống sốt rét thường xuyên được chuyển tải tới người dân; bệnh nhân sốt rét tại các xã thụ hưởng Dự án được phát hiện và điều trị sớm, uống thuốc đủ liều không chuyển thành sốt rét ác tính, tránh tử vong; các ổ bệnh được khống chế không cho lan rộng ra cộng đồng. Trao đổi với chúng tôi, BN Hồ Thị Kh, 36 tuổi trú tại thôn Raman, xã Xy cho biết: Cán bộ y tế xã, thôn bản hết sức nhiệt tình, xét nghiệm máu; khám, cấp thuốc và hướng dẫn tôi uống thuốc hàng ngày vào tận dạ dày nên chỉ sau mấy ngày đã khỏi.

                      

Tình nguyện viên Hồ Văn Thằn – Xã Xy, huyện Hướng Hóa thăm nhà rẫy tháng 2 năm 2023

             Trên chặng đường tiến tới loại trừ sốt rét, Quảng Trị còn nhiều khó khăn và thách thức; mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm chỉ đạo, đầu tư, hỗ trợ không chỉ từ phía chính quyền các cấp mà còn từ các đối tác khác như Tổ chức HPA. Tại cuộc họp điều phối cấp tỉnh quý 1/2023 diễn ra vào ngày 9/2/2023 tại thành phố Đông Hà, Bs Trần Văn Thịnh - PGĐ Sở Y tế kiêm Trưởng ban Quản lý dự án “Phòng chống sốt rét cho dân di biến động tại Quảng Trị, giai đoạn 2021-2023” ghi nhận và biểu dương những nỗ lực vượt khó của đội ngũ y tế tham gia hoạt động dự án tại các tuyến; đồng thời chỉ đạo tiếp tục và tích cực triển khai quyết liệt các biện pháp phòng chống sốt rét cho các đối tượng giao lưu tại các xã dự án; sử dụng các nguồn lực có hiệu quả, trong đó có nguồn lực hỗ trợ từ Tổ chức HPA tại Việt Nam nhằm mục tiêu loại trừ bệnh sốt rét ra khỏi cộng đồng; góp phần vào công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân; không để ai bị bỏ lại phía sau như cam kết của Chính phủ.

                 ThsBs Lê Thạnh – Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Trị