Chi tiết bài viết - Sở Y tế

Khán giả cổ vũ tại sự kiện “Truyền thông phòng chống sốt rét cùng với Tổ chức HPA tại Việt Nam” diễn ra ngày 14/8/2022 tại xã Lìa, huyện Hướng Hóa.

Xác định là vùng trọng điểm sốt rét không chỉ là của tỉnh Quảng Trị mà cả khu vực Miền Trung - Tây Nguyên, nhiều năm qua Hướng Hóa luôn được ngành y tế tỉnh nhà dành sự đầu tư nguồn lực lớn và các dự án sốt rét chiếm hơn 60% ngân sách của Trung ương dành cho Quảng Trị (Dự án Quỹ Toàn cầu PCSR, Dự án Việt - Mỹ, Dự án Việt - Nhật, Dự án Phòng chống sốt rét cho dân di biến động từ Tổ chức HPA…) thông qua cấp màn,võng màn tồn lưu lâu; test chẩn đoán nhanh; trang bị kính hiển vi; các loại thuốc sốt rét hiệu lực cao; đào tạo đội ngũ y tế các tuyến về kỹ năng giám sát, báo cáo, dự báo, điều tra ca bệnh, xử lý ổ bệnh…; Tổ chức sự kiện truyền thông hàng năm; tập trung chủ yếu vào đối tượng nguy cơ cao như dân di biến động, đi rừng, ngũ rẫy, giao lưu qua lại biên giới tại các xã vùng sốt rét lưu hành nặng và vừa nên công tác phòng chống và loại trừ sốt rét trên địa bàn từng bước được khống chế và đạt cả ba chỉ số: giảm mắc, giảm chết và không để bệnh sốt rét lan rộng. Trong chuyến kiểm tra và giám sát các hoạt động phòng chống và loại trừ sốt rét tại Quảng Trị tháng 12/2022, PGS -TS Hồ Văn Hoàng - Viện trưởng Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Quy Nhơn đánh giá cao sự nỗ lực của y tế các tuyến tại Quảng Trị trong điều kiện khó khăn nhưng độ bao phủ các biện pháp PCSR lớn, khống chế thành công các ổ bệnh sốt rét ở các xã vùng biên giới

          Trạm Y tế xã Xy giao ban PCSR với TNV và Đội lưu động tháng 2/2023

Tuy nhiên, là một huyện nằm ở phía Tây của tỉnh, có đường biên giới chạy dài với một số tỉnh của phía bạn Lào, nhân dân các dân tộc các xã vùng biên thường giao lưu qua lại lớn như khai thác lâm thổ sản, thăm thân, chăn nuôi, trồng chuối, sắn, lúa phía bên kia biên giới vào mùa cao điểm sốt rét nên nguy cơ lây lan tại chỗ là rất lớn. Bên cạnh đó, dù đạt được một số thành tựu trong thời gian qua nhưng theo Phân vùng dịch tế sốt rét năm 2019 của Bộ Y tế, số xã và dân số sống trong vùng sốt rét lưu hành vừa và nặng vẫn còn lớn (gần 50%). Dữ liệu thống kê và điều tra của Trung tâm y tế huyện cho thấy năm 2022, Hướng Hóa xuất hiện 6 ổ bệnh (chiếm khoảng 30% số xã trên địa bàn) tăng hơn 15 ca so với năm 2021, tại các thôn, bản của các xã A Dơi, Xy, Thanh, Thuận, Hướng Lộc, Hướng Linh từ tháng 6 đến tháng 10. Số ca nhiễm sốt rét năm nay xuất hiện ở nhiều lứa tuổi; không chỉ ở các xã là điểm nóng sốt rét trước dây, và đối tượng giao lưu mà có cả ca nhiễm tại chỗ và ngay cả các xã nhiều năm liền không ghi nhận trước đây gây nguy cơ lây lan ra diện rộng nếu thiếu các biện pháp phòng chống thích hợp do sự hiện diện của Anophelles tại địa bàn qua điều tra của các Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương và Quy Nhơn. Nguyên nhân của tình hình trên là do nhận thức và tập quán thường xuyên ngủ màn chưa cao; cấu trúc nhà ở nhỏ không đủ diện tích mắc màn; khó thực hiện khi đi làm xa nhà; thiếu các biện pháp bảo vệ cá nhân khi ở nhà cũng như khi đi rừng ngũ rẫy như dùng kem xua muỗi, mặc áo quần dài tay….Tại các vùng sốt rét lưu hành nhẹ nằm ở các xã khu vực phía Bắc của huyện nhiều năm liền không triển khai thực hiện các biện pháp phòng chống muỗi thích hợp do thiếu nguồn lực như phun hóa chất tồn lưu trong nhà; màn và võng màn tồn lưu lâu không được cấp bổ sung từ dự án RAI3E; nhiều nơi tỷ lệ dân có màn rất thấp ( > 3 người/màn đôi), trong khi người dân hàng ngày mưu sinh tại những nơi có nguy cơ nhiễm sốt rét như vào rừng hái trẫu, khai thác cao su vào thời gian dễ bị phơi nhiễm với sốt rét như sáng sớm hay chiều muộn.Mạng lưới y tế, đặc biệt là y tế cơ sở không được đào tạo thường xuyên và bổ sung nên kỹ năng giám sát, phát hiện, điều trị, truyền thông chưa theo kịp diễn biến tình hình, đôi lúc xử lý còn chậm do hệ thống giao thông cách trở, đặc biệt trong mùa mưa lũ tại các địa bàn thôn bản xa xôi.

   Các cán bộ y tế thực hiện xét nghiệm máu cho người dân đi rừng, ngủ rẫy trong mùa cao điểm.

           Để khống chế thành công và tiến tới lộ trình loại trừ bệnh sốt rét trong thời gian tới trên địa bàn trọng điểm Hướng Hóa, ThsBs Đỗ Văn Hùng - Giám đốc Sở Y tế Quảng Trị cho biết ngành y tế sẽ tiếp tục đẩy mạnh các biện pháp phòng chống và loại trừ sốt rét thông qua đầu tư và củng cố mạng lưới y tế từ nhân lực, vật lực, tài lực và tin lực nhằm bao phủ diện khám chữa bệnh cho người dân tại các cơ sở y tế và tại cộng đồng; tổ chức phun hóa chất tồn lưu trong nhà có trọng điểm tại các xã thuộc vùng sốt rét lưu hành nặng; phối hợp với các ban ngành đẩy mạnh các hoạt động truyền thông thích hợp nhằm nâng cao nhận thức của người dân trong việc tự bảo vệ cho cá nhân, gia đình và cộng đồng tránh nhiễm sốt rét.Tăng cường giám sát, phát hiện, điều trị ca bệnh, xử lý triệt để các ổ bệnh cũ và mới không cho lây lan ra cộng đồng. Kết hợp với Quân y biên phòng kiểm soát tốt dân giao lưu tại các xã vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới. Chú ý đối tượng nguy cơ cao như dân giao lưu; chú trọng vùng trọng điểm sốt rét, ưu tiên mùa cao điểm và thời gian dễ mắc bệnh để tập trung nguồn lực giải quyết.

Thành công trong cuộc chiến phòng chống và loại trừ sốt rét tại Hướng Hóa là cơ sở và niềm tin để Quảng Trị từng bước cán mốc theo lộ trình mà Chính phủ đã định ra, góp phần cùng cả nước tiến tới loại trừ căn bệnh này ra khỏi cộng đồng.

                 ThsBs Lê Thạnh - Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Trị